Rüyada Öğrenmek Mümkün!

brandmail aralık sayısı BRANDMAIL ARALIK SAYISINDAN ALINMISTIR. Uyku dünyasının sırları çözülüyor. Yapılan son araştırmalaragöre beynimiz yarım kalan sorunları uyku sırasında da çözmeyedevam ediyor ve rüya görürken de öğrenmeye devam ediyoruz. Yazı: Ceren Öztuna Uyku dünyası, eski çağlardan beri insanoğlunun en çok merak ettiği konular arasında. Öyle ki rüyaların anlamları, gözümüzü kapadığımız andan itibaren önümüze açılan gizemli evreneduyulan merak, günümüzde hala psikiyatristlerin, din adamlarının, sosyologların, nörologların, psikologların ve bilim insanlarının bu konuya ilgi duymasına yol açıyor. Söz konusu rüya olduğu zaman bazıları ona gizemli bir anlam katarak, rüya sırasındagördüklerimizi geleceğe yönelik bir işaret olarak algılarken; bazılarıysa çok sayıda imajla dolu bu renkli dünyayı bilimsel açıdan açıklamaya çalışıyor. Rüya görme sürecini bilimsel olarak açıklama çalışmalarıysa, ilk olarak 1973 yılında başlıyor ve Harvard Üniversitesi araştırmacılarından Allan Hobson ve Robert McCarley,rüyaların REM uykusu sırasında beyinde rastlantısal olarak oluşan elektrik simülasyonları olduğunu açıklıyorlar. Rüyaların öğrenme süreciyle ilişkisi ise ilk kez İsrail'deki Rehovot Üniversitesi'nden Avi Karni  tarafından ortaya atılıyor ve Karni, REM uykusundan yoksun bırakılan bir kişinin bir önceki sabah öğrendiklerini hatırlamadığını kanıtlayarak, çığır açan bir teoriye imza atıyor. Öyle ki son yıllarda uyku araştırmacılarının çoğu, ruhsal karmaşaların, korkuların ve arzuların günlük yaşantımızla bağlantılı olduğuna inanıyor. Rüyalar ile öğrenme süreci arasındaki ilişkiye dair son araştırma ise Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden Matthew Wilson'a ait. Düşünme yapısının ve içeriğinin, gördüğümüz rüyaların içeriğiyle çok benzer olduğunu söyleyen Wilson'a göre bunun nedeni, düşüncenin ve rüyanın beynin aynı bölümünden üretilmesi. Araştırma bulguları, gün içerisinde geçmişi, bugünü, geleceği ve insanın iç dünyasınıbeyinde değerlendiren mekanizmanın gece rüya görme süreci kapsamında da çalıştığını ortaya koyuyor. İşte bu nedenle gördüğümüz rüyalardan aklımızda kalanlar aslında iç dünyamızın ve dolayısıyla rüyalarımızın bir sonucu. Hafıza ve rüyalar arasındaki ilişkiye dair araştırma yapan isimlerden bir diğeri de Beth Israel ve Harvard Tıp Fakültesi'nde uyku uzmanı olarak görev yapan Erin Wamsley.Yaptığı araştırmalarda daha gerçekçi rüyalar gördüğümüz REM uykusundan çok, genellikle bölük pörçük rüyalar gördüğümüz REM dışı uyku evresine odaklanan Wamsley de rüyaların öğrenme sürecinde etkili olduğuna inanan isimlerden. Hatta Wamsley ve meslektaşları tarafından yapılan bir deney de bu savı kanıtlar nitelikte. Deney, uyumadan birkaç saat önce bilgisayarda labirent oyunu oynayan ve REM dışı uykuda bu oyunu gören deneklerin, oyunla bağlantılı bir rüya görmeyenlere kıyasla performanslarının arttığını ortaya koyuyor. Bununla birlikte uyanıkken labirent oyunu hakkında fikir yürütenlerde herhangibir performans artışı gözlenmiyor. Wamsley tarafından gerçekleştirilen deney daha çok REM dışı uykuya odaklansa da Matthew Wilson gibi isimlerin yaptığı diğer araştırmalar da göz önüne alındığında, öğrenme sürecinin aslında uykunun her aşamasında devam ettiğini söylemek mümkün. Kaldı ki Matthew Wilson'un fareler üzerinde yaptığı bir başka deney de aynı sonucu ortaya çıkarıyor. Beynin sağ ve sol yanındaki öğrenmeyi sağlayan nöronların faaliyetlerini belirlemek amacıyla farelerin beyinlerine kıldan ince elektrotlar yerleştiren Wilson, fareleri gerçek bir labirente koyarak, onların çıkma mücadelesi sırasında sergiledikleri beyin faaliyetlerini inceliyor. Ardından fareleri derin uyku sırasında da gözlemleyen Wilson, nöron hareketlerinden labirentte yaşanan deneyimin tekrarlandığını görüyor. Böylelikle farelerin gündüz öğrendiklerini uykularında gözden geçirdiğini saptamış oluyor. Bu deneylerden çıkan sonuca göre, beynimiz yarım kalan sorunları uyku sırasında da çözmeye devam ediyor ve rüya görürken de öğrenmeye devam ediyoruz. Kim bilir, belki gelecekte bilimin yardımıyla rüyalarımızı hızlı ve etkili bir öğrenme metodu olarak da kullanmaya başlar; birçok sorunumuzun çözümünü uykudayken hallederiz.